W dniu 21 marca 2019 roku Trybuna Sprawiedliwości UE uznał, iż Polska wprowadzą powszechne obowiązujące ograniczenia dopuszczalnych nacisków osi na znakomitej części dróg publicznych naruszyła prawo UE, w szczególności art. 3 i 7 dyrektywy Rady nr 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 roku. Uznanie przepisów art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku jako niezgodnych z prawem UE skutkuje, zgodnie z zasadą supremacji prawa UE nad prawem krajowym, iż prawo krajowe w tym zakresie nie ma zastosowania a to w konsekwencji daje możliwość przewoźnikom dochodzenia na zasadach określonych w przepisach UE do zwrotu zapłaconych kar.
W celu odzyskania uiszczonej w przeszłości kary pieniężnej, zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 Kpa oraz art. 19 ust. 1 TUE i art. 46 Karty Praw Podstawowych należy złożyć stosowny wniosek do organu, który tą karę nałożył w ciągu miesiąca od daty rozstrzygnięcia TSUE (czyli do dnia 21 kwietnia 2019 roku), a jeśli sprawa była rozstrzygana przez NSA/WSA, należy na podstawie art. 272 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo postępowania przed sądami administracyjnymi złożyć skargę / wniosek o wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego. Uchylenie kary może nastąpić w stosunku rozstrzygnięcia nie starszego niż 5 lat.
Nie wszystkie kary za przekroczenie nacisków osi mogą być kwestionowane na podstawie wskazanego wyroku. W niniejszej sprawie chodzi przede wszystkim o tych przewoźników, którzy otrzymali kary za przekroczenie nacisków osi poruszając się drogami o obniżonym nacisku osi do 8 lub 10 ton (na oś napędową). Kary pieniężne nałożone za poruszanie się pojazdem z przekroczeniem maksymalnego dopuszczalnego nacisku osi w rozumieniu przepisów UE, czyli 11,5 ton nie były przedmiotem komentowanej skargi do TSUE, a w konsekwencji wydanego wyroku, w związku z czym zasadność tych rozstrzygnięć nie była kwestionowana.
Co powinien zrobić przewoźnik?
Każdy podmiot, który w wyniku realizacji przewozów drogowych w ciągu ostatnich 5 lat otrzymał karę pieniężną, dokonuje analizy zasadności złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (wznowienie postępowania) wg poniższego schematu.