W dniu 25.10.2021 odbyła się konferencja przedstawicieli zrzeszeń przewoźników i organizacji pracodawców z udziałem Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Panem Rafałem Weberem  Dyrektorem Departamentu Transportu Drogowego P. Bogdanem Oleksiakiem. Celem konferencji było przedyskutowanie planowanych zmian w przepisach ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o czasie pracy kierowców, związanych z planowanym wejściem przepisów pakietu mobilności.

Przedstawiciele Ministerstwa przekazali nowy projekt zmian (z 21 października 2021 roku)  uwzględniający szereg wniosków i postulatów przewoźników. W odniesieniu do poprzedniego projektu z lipca br. postanowiono ograniczyć planowaną rewolucję w regulacjach transportowych wprowadzając tylko te przepisy, które są niezbędne do wejścia w Polsce w życie przepisów pakietu mobilności. Do najważniejszych (aktualnych) propozycji Ministerstwa należą następujące kwestie:

  1. Odnośnie ustawy o czasie pracy kierowców:
    1. Przywrócono możliwości dokonywania nieopodatkowanego i nieoskładkowanego zwrotu kosztów podróży służbowych, ale tylko w zakresie przewozów krajowych,
    2. Wprowadzenie zakazu wliczania w skład wynagrodzenia minimalnego dodatków za dyżur,
    3. Zmieniono regulacje dotyczące czasu pracy w nocy; ograniczenie maksymalnego wymiary czasu pracy będzie odnosiło się nie do okresu doby, lecz do okresu zmiany roboczej,
    4. Zrezygnowano z pomysłu oskładkowania całego wynagrodzenia kierowcy. Kierowca w międzynarodowej podróży służbowej będzie podlegał pod krajowe regulacje dotyczące wynagrodzeń dla pracownika delegowanego (w oparciu o art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Cała operacja przejścia z wypłat kosztów podróży służbowych (diet) do nowego systemu wynagrodzeń sprowadzać się będzie do tego, że oskładkowaniu („ozusowaniu”) nie będzie podlegało CAŁE wynagrodzenie, lecz jedynie wynagrodzenie odpowiadające maksymalnie średniemu wynagrodzeniu za dany rok. Wszystkie kwoty wypłacone ponad tą kwotę nie będą stanowiły podstawy obliczania składek na ZUS. W chwili obecnej średnie wynagrodzenie brutto wynosi około 5900 zł brutto, zatem od tej kwoty maksymalnie należałoby zapłacić ZUS wg nowych regulacji (ta kwota nieco się zwiększy w 2022 roku). Szczegóły dotyczące zasad wynagradzania pracowników delegowanych i sposobu obliczania składek opublikowane są w tym miejscu: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/-/publisher/details/5/ustalanie-podstawy-wymiaru-skladek-pracownikow-delegowanych-wedlug-zasad-obowiazujacych-od-01_10_2016-r_/447012 Co ciekawe, część tych przychodów będzie także zwolniona z opodatkowania. Zgodnie bowiem z art. 21 pkt 20 ustawy i PIT nie stanowi przychodu część przychodów osób przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.
    5. Utrzymano pomysł wydłużenia okresu przechowywania ewidencji czasu pracy kierowców do 10 lat.
    6. Wprowadzono kosmetyczne zmiany odnośnie zasad wykonywania przewozów regularnych osób do 50 km.
  2. Odnośnie ustawy o transporcie drogowym:
    1. Wprowadzono nową definicję bazy eksploatacyjnej – przewoźnik będzie musiał dysponować w kraju, w którym posiada siedzibę, miejsce przystosowane do prowadzenia działalności transportowej w sposób zorganizowany i ciągły, którego wielkość  jest dostosowana do co najmniej połowy liczby pojazdów będących w dyspozycji przewoźnika drogowego, w przypadku posiadania kilku baz eksploatacyjnych  wówczas łączna wielkość powinna być dostosowana do co najmniej połowy liczby pojazdów będących w dyspozycji przewoźnika,
    2. Uzupełniono katalog przestępstw prowadzących do „cofnięcia” przewoźnikowi tzw. dobrej reputacji,
    3. Utrzymano obowiązek składania sprawozdań do organu licencyjnego odnośnie ilości kierowców zatrudnionych w roku ubiegłym.
    4. Wprowadzono różne tryby przywracania reputacji zarządzającemu transportem: szkolenie 3 miesięczne ALBO egzamin na CPC bez obowiązku szkolenia,
    5. Wprowadzono regulacje dotyczące kabotażu w Polsce zgodne z pakietem mobilności,
    6. Wprowadzono przepisy dotyczące licencjonowania przewoźników wykonujących przewozy „busami” od 2,5 tony DMC.
    7. Rozszerzono katalog dokumentów, do kontroli których uprawniony będzie inspektor ITD.
    8. Doprecyzowano prawa i obowiązki kontrolowanego kierowcy (np. ustawowe prawo kontaktowania się z siedzibą firmy podczas kontroli drogowej),
    9. Rozszerzenie katalogu kar pieniężnych związane z nowymi regulacjami wynikającymi z pakietu mobilności (np. wprowadzono kary za niezapewnienie odpowiedniego miejsca do spania, niezapewnienie powrotu pojazdu raz na 8 tygodni czy kierowcy raz na 4 tygodnie).

Reasumując nowy projekt jest bardziej „znośny” dla przewoźników, niż projekt z lipca. Niestety jak można było przewidzieć Ministerstwo nie mogło w całości zrezygnować z zaplanowanych przychodów związanych z objęciem kierowców rozszerzonym opodatkowaniem i oskładkowaniem. Jedyna korzyść z nowych pomysłów ustawodawcy jest taka, że maksymalna kwota od której naliczane będą składki nie powinna przekroczyć średniego wynagrodzenia. Niestety to i tak oznacza znaczny wzrost kosztów pracodawcy. W obecnym stanie (wynagrodzenie plus diety) pracodawca i pracownik płacą składki w łącznym wymiarze około 1300 zł miesięcznie (przy założeniu, że kierowca otrzymuje wówczas netto wynagrodzenia zasadniczego około 2400  zł dla 3300 zł wynagrodzenia brutto, łączny koszt pracodawcy ze składkami około 3900 zł). W przypadku uwzględnienia wynagrodzenia średniego (5900 zł brutto) cały koszt składek wzrośnie do kwoty 2200 zł (kalkulacje nie obejmują dodatkowo wzrostu opodatkowania).